Voor mensen met licht verstandelijke beperking (LVB) was het begrijpen en navolgen van de gezondheidsmaatregelen tijdens corona bijzonder moeilijk. In het kader van ons project ‘Verspreiding van infectieziekten voorkomen: Een Serious Game‘ vroegen we aan Nick Broekhuizen en Tim Zorg, ervaren professionals binnen het Kinderdagcentrum (KDC) en ASVZ, waar dit aan lag en wat beter kan om jongeren met een LVB te ondersteunen om besmetting en verspreiding van infectieziekten te kunnen voorkomen. Samen met hun klas hielpen Nick en Tim mee om het eerste prototype van ‘Virus in de Jungle’ te ontwikkelen en te testen: een spel om jongeren met LVB op een laagdrempelige manier te leren over infectieziekten en het voorkomen van verspreiding.
1. Hoe hebben jullie de coronapandemie samen met de jongeren in het KDC ervaren?
Nick en Tim zijn het met elkaar eens: Het was een stressvolle situatie – voor zowel de cliënten als de begeleiders. Niemand wist wat de regels waren en ze veranderden frequent.
Tim: ‘’Handen wassen was prima, dat deden ze voor corona al. Werken met mondkapjes was lastig, als begeleider al, laat staan als cliënt.’’ Nick: “De LVB doelgroep is erg bezig met de mimiek die mensen tonen, ze scannen je constant. In een beschermd pak met mondkapje kan dit totaal niet, je krijgt hierdoor een hele andere manier van zorg.’’
Ook andere maatregelen zoals testen en afstand houden, zorgden voor veel onrust, angst, frustratie en onbegrip. Tim: “Jongeren die destijds in een instelling woonden moesten deels 5 dagen in isolatie in een kleine kamer, maar hoe vraag je dat aan iemand met een licht verstandelijke beperking?” Nick: “Hetzelfde geldt met de 1,5 meter afstand, dat was niet haalbaar. Heel de dag zijn ze om ons heen, ze zoeken naar fysiek contact, dat is niet mogelijk met 1,5 meter afstand.” En als het vaste programma na al die jaren ineens niet meer door kon gaan, snapten ze niet waarom alles anders moest. Waarom konden zij de dingen niet doen die ze voorheen wel deden zoals altijd zwemmen op de maandagmiddag of samen met de groep naar de supermarkt?
2. Langzaam wenden leerlingen aan de nieuwe ritmes en procedures. Wat was er nodig om dit mogelijk te maken?
Nick: “Op een gegeven moment werd er gekeken naar welke aanpassingen we wel of niet gingen doen, we wilden goede zorg blijven bieden binnen de kaders die er mogelijk waren. Hier hebben we met orthopedagogen en gedragswetenschappers naar gekeken.”
Tim: “Als er veel informatie binnenkomt begrijpen de jongeren die vaak niet, ze kunnen het niet meer verwerken op den duur. Het is dan met name belangrijk om rustig te praten en het uit te leggen met weinig woorden en in makkelijke taal. Je moet op hun niveau vertellen hoe het werkt. Ook zijn duidelijk zijn en eerlijk de verwachtingen vertellen belangrijk. Bovendien laten we veel dezelfde dingen terugkomen in het programma en hanteren we een duidelijke structuur. Op den duur dachten cliënten zelf aan mondkapjes meenemen. Zo werd het nieuwe ritme na een tijd de nieuwe standaard. Op die manier keerde er weer rust terug.‘’
Nick en Tim hielpen samen met hun klas mee om het eerste prototype van de Serious game ‘Virus in de Jungle’ te ontwikkelen en te testen. Het Verwey-Jonker Instituut ontwikkeld deze game samen met de academische werkplaats ‘Sterker op eigen benen’ van het Radboud UMC, de Universiteit Maastricht, de Universiteit van Amsterdam en de GGD Midden-Gelderland en de GGD Zuyd. De bedoeling is om jongeren met een LVB te leren over infectiezieken en de maatregelen die nodig zijn om deze te verspreiden.
De jongeren van het KDC waren heel enthousiast tijdens het spelen van de game. Met name het wedstrijdkarakter waardeerden ze, maar ook de vragen en opdrachten vonden ze goed en ze lieten de onderzoekers weten dat ze iets nieuws hebben geleerd. Nick: “Doordat jullie samen met de jongeren de inhoud in het spel hebben ontwikkeld en deze weer hebben voorgelegd en getest, raakten zij nog meer betrokken en zagen ze wat ze mee hadden bedacht en gemaakt”.
3. Welke verwachtingen hebben jullie aan deze Serious Game?
De professionals zijn het ermee eens dat het spel geschikt is voor mensen met een LVB. Nick: “Ik denk dat de doelgroep wel wat aan deze Serious Game zal hebben. Ze zijn erg fan van spelletjes en een spel waarin een regel verweven zit helpt. Als je spelenderwijs omgaat met de doelgroep heeft dat in mijn beleving meer effect.”
Ook zijn ze het ermee eens dat het spel aanzet tot het bespreekbaar maken van hoe verspreiding van infectieziekten kan worden voorkomen. Het lijkt hiervoor een geschikt didactisch instrument. Tim: “Ik denk zeker dat het zal helpen voor docenten en begeleiders, het geeft ons handvaten over hoe we bepaalde informatie moeten vertellen naar cliënten. Op deze manier ben je toch even bezig met het onderwerp op een luchtige manier, je kan zo makkelijk het gesprek openen.’’
4. Welke uitdagingen zie jij in het gebruik van de Serious Game?
De professionals zijn het met elkaar eens: gebruiksvriendelijkheid en goede randvoorwaarden zijn heel belangrijk als je het spel in de dagelijkse praktijk wilt inzetten. Met name de rol van de begeleider als spelleider is hierin cruciaal. Nick: “Als de leerlingen speelden met een begeleider werd de ‘slimme aap Matanga’ redelijk vaak ter ondersteuning ingezet, met name bij vragen waar ze nog niet zeker waren over het antwoord. Als de leerlingen zelf speelden zonder begeleider werd deze optie vaak overgeslagen. De leerlingen wilde snel door de praatvragen heen gaan, waardoor er zelden een gesprek tussen hen ontstond. Meestal gaven ze alleen zelf kort antwoord op de vraag en klikten ze snel door om toch de punten te verdienen. Samen met ons lukte het wel om het gesprek op gang te brengen en meer de diepte in te gaan.”
Tim:“Het introductiefilmpje wekte de interesse van de spelers en de afwisseling van het type vragen zorgde ervoor dat de leerlingen actief betrokken bleven. De minigames en hulpkaarten zijn een leuke toevoeging van het spel.”
Dit project wordt gefinancierd door ZonMw.