Op 21 maart, de Internationale Dag tegen Racisme en Discriminatie, lanceerde de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme een checklist waarmee voor iedere werkgever in Nederland effectief discriminatie tegen kan gaan. Rabin Baldewsingh noemt het ook wel ‘De Gouden Standaard’. De bedoeling is dat iedere werkgever deze checklist gaat gebruiken om na te gaan of zij discriminatie van sollicitanten en zittend personeel al voldoende voorkomen en bestrijden. Door gebruik van de checklist krijgen werkgevers snel een duidelijk beeld van wat hen nog te doen staat.
Discriminatie op de werkvloer, bij promotie of sollicitatie: iedere werkgever wil het natuurlijk voorkomen. Toch lukt dat nog niet effectief genoeg. De cijfers laten onder meer zien dat discriminatie in werving- en selectie veel voorkomt in Nederland. Een grootschalig onderzoek van Quillian en Lee (2023) toont aan dat er in Nederland zelfs een toename is van discriminatie op de arbeidsmarkt, terwijl in andere Westerse landen arbeidsmarktdiscriminatie juist stabiliseert of zelfs afneemt. Daarnaast blijkt uit onderzoek van Kennisplatform Inclusief Samenleven onder werkenden met en zonder migratieachtergrond, dat werkenden met een migratieachtergrond meer discriminatie en grensoverschrijdend gedrag meemaken, en juist minder sociale veiligheid beleven, dan personen zonder migratieachtergrond. De aanpak van werkgevers is dus momenteel nog niet effectief genoeg.
Naar checklistBehoefte aan wat-werkt-kennis bij werkgevers
De Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme (NCDR) heeft daarom aan Movisie en het Verwey-Jonker Instituut gevraagd om te onderzoeken welke maatregelen écht effectief zijn om discriminatie binnen organisaties te voorkomen. Met andere woorden: als een organisatie serieus werk wil maken van het tegengaan van discriminatie, welke maatregelen moeten dan worden genomen? Movisie en het Verwey-Jonker Instituut hebben op basis hiervan een praktische checklist ontwikkeld. Onderzoeker Hanneke Felten van Movisie licht toe: “Wij zien vaak dat werkgevers nog niet altijd weten wat wel en niet werkt. Zij richten bijvoorbeeld een meldpunt op en verwachten dat alle discriminatie hier ook echt gemeld wordt terwijl dat zelden het geval is. Of ze investeren alleen in trainingen zonder de processen voor werving- en selectie en doorstroom te veranderen.”
Onderzoeker Suzan de Winter-Koçak van het Verwey-Jonker Instituut vult aan: “Het is ook goed om te benadrukken dat één maatregel vaak niet voldoende is om discriminatie adequaat tegen te gaan, het is een pakket van maatregelen nodig om effectief te zijn. Deze checklist geeft een overzichtelijk beeld van welke maatregelen dat allemaal zijn.”
Gebaseerd op honderden wetenschappelijke studies
De checklist is gemaakt op basis van een rapport waarin beschreven staat wat wel en wat niet werkt. Movisie en het Verwey-Jonker Instituut hebben deze ontwikkeld door op zoek te gaan naar onderzoeken die aanwijzingen geven voor dat wat bewezen effectief is om discriminatie terug te dringen. Ze hebben met name gebruik gemaakt van type studies die een sterke bewijskracht hebben zoals reviews, meta-analyses, RCT’s (Randomized Control Trials) en longitudinaal onderzoek. Uiteindelijk hebben de onderzoekers ongeveer 300 relevante studies gevonden. Het overgrote deel betreft peer-reviewed studies. Een peer-reviewed studie is een wetenschappelijk onderzoek dat door andere deskundigen in het vakgebied is gecontroleerd voordat het wordt gepubliceerd. Dit proces zorgt ervoor dat de kwaliteit, nauwkeurigheid en betrouwbaarheid van het onderzoek wordt nagekeken. Naast peer-reviewed studies zijn er ook onderzoeksrapporten van bekende onderzoeksinstituten zoals TNO meegenomen.
Voor iedere werkgever in Nederland
De checklist is bedoeld voor alle werkgevers in Nederland, ongeacht de sector of bedrijfsgrootte. Rabin Baldewsingh roept werkgevers op om deze ‘Gouden Standaard’ in de praktijk te brengen: “Discriminatie op de arbeidsmarkt blijft een hardnekkig probleem. Werkgevers moeten de regie nemen om dit écht aan te pakken. Met deze checklist hebben ze een krachtig hulpmiddel in handen om discriminatie binnen hun organisatie aan te pakken. Het is nu tijd voor actie.’’