Volgens het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) hebben ruim 400.000 jongeren tussen de 18 en 26 jaar ernstige betalingsproblemen. Wat is de beste manier om deze jongeren te bereiken en te begeleiden? Het Verwey-Jonker Instituut en Save the Children hebben de handen ineengeslagen met jongeren die zelf deelnamen aan jongereninterventies om dit te onderzoeken. Samen keken we naar verschillende jongereninterventies gericht op het voorkómen van (mogelijke) betalingsachterstanden. Wat werkt nu écht om jongeren met (mogelijke) betalingsachterstanden en/of schulden te bereiken en te begeleiden? Onderzoeker Marjolein Odekerken deelt haar geleerde lessen in dit artikel.
Uniek aan dit onderzoek is dat we jongeren zelf vroegen wat zij denken dat zou helpen. De jongeren waren dankbaar voor de ontvangen hulp, ze waren eerlijk (ook over wat nog beter zou kunnen) en ze namen de tijd om hun ervaringen te delen en hun verhaal te doen.
We leerden dat het effectief bereiken en begeleiden van jongeren om extra skills vraagt. De dingen die in dit onderzoek goed werkten om de jongeren te bereiken, kwamen ook terug in het onderzoek als werkzame elementen bij het bereiken van jongeren. We zetten de geleerde lessen op een rij.
Bouw wederzijds vertrouwen op
We hebben zorgvuldig gehandeld om met de jongeren in contact te komen. In overleg met de betrokken begeleiders van de interventies spraken we af dat zij tijdens een contactmoment een verscheidenheid aan jongeren kort op de hoogte zouden brengen van het onderzoek. Zo kregen de jongeren op een laagdrempelige en vertrouwelijke manier te horen over het onderzoek, en kregen ze de kans om wel of niet mee te werken.
Maak de selectie zorgvuldig
Bij de selectie van jongeren is rekening gehouden met verschillende categorieën zoals leeftijd, geslacht, tijdsduur waarin ze de interventie krijgen aangeboden en hoogte van de schulden. Ook beoordeelden de begeleiders of de situatie van de jongeren voldoende ‘stabiel’ was om aan het onderzoek mee te kunnen werken. Het belang van de jongeren stond daarbij voorop.
Geef laagdrempelige informatie
Als de jongeren interesse hadden om mee te doen aan het onderzoek, kregen ze een flyer waarin op een laagdrempelige manier meer informatie werd gegeven. Daarbij is rekening gehouden met een lage taalvaardigheid en/of jongeren met een licht verstandelijke beperking. In de flyer stond duidelijk dat de jongeren anoniem zouden blijven en dat het gesprek erop gericht was om hun ervaringen met de geboden hulp te delen. Vervolgens hebben de begeleiders op een later contactmoment aan de jongeren gevraagd of zij mee wilden doen en zo ja, of zij hun contactgegevens mochten delen met de onderzoekers.
Stem communicatie op de jongeren af
De begeleiders staan dicht bij de jongeren en hebben vanwege hun vertrouwensband de onderzoekers geïntroduceerd. Hierdoor was de eerste drempel weggenomen. De onderzoekers van het Verwey-Jonker Instituut hebben vervolgens de jongeren benaderd via de telefoon, mail en WhatsApp. Dat maakte het contact laagdrempelig. Het lukte niet altijd om ook daadwerkelijk contact met de jongeren te krijgen. Er zijn meerdere pogingen gedaan om hen te benaderen. De jongeren vonden het vaak handig dat de afspraken van de gesprekken via de app werden bevestigd.
Cadeaubon als bedankje
De interviewgesprekken vonden plaats op momenten waarop het de jongeren zelf goed uitkwam. Vaak was dit pas halverwege de ochtend of bijvoorbeeld aan het begin van de avond (na school/werk). Ook is gevraagd wat de jongeren zelf prettig vonden: een telefonisch interview of een interview via Facetime of WhatsApp. De gemaakte afspraken gingen soms niet door, bijvoorbeeld omdat ze werden afgezegd of omdat er niet werd opgenomen. Hierna zijn vaak nieuwe afspraken gemaakt totdat alle jongeren waren gesproken. Als bedankje voor deelname ontvingen de jongeren een digitale cadeaubon.
Zie voor alle geleerde lessen het rapportMeer informatie
Meer weten? Lees het rapport ‘Werkzame elementen bij jongereninterventies‘ of neem contact op met Marjolein Odekerken.
Dit onderzoek is onderdeel van het project ‘Eerder uit de schulden: wat werkt?’. In dit project vinden diverse onderzoeken plaats waarin wordt gekeken naar de effectiviteit van interventies in de schuldhulpverlening.
Eerder uit de schulden is gefinancierd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) met betrokkenheid van het ministerie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid in het kader van de NWA ronde Schulden en Armoede.