Hoe zit het met de woonsituatie en woonwensen van mensen met een beperking in Nederland? Het Verwey-Jonker Instituut zocht uit wat de behoeften zijn van de groep mensen tussen 15 en 67 jaar die zich in het dagelijks leven belemmerd voelen door een chronische ziekte, handicap of een beperking. Mensen die voor het overgrote deel zelfstandig kunnen en willen wonen. De Tweede Kamer vroeg in oktober 2018 om dit onderzoek dat feiten en cijfers bijeenbrengt (motie Bergkamp-Dik-Faber, 18 0ktober 2018), uit te laten voeren.
Het onderzoek baseert zich op een literatuurverkenning, panelonderzoek (steekproef van ruim 5000 respondenten) en focusgroepen over zelfstandig wonen. Binnen de steekproef ondervindt iets meer dan de helft lichte belemmeringen in het dagelijks leven. Een derde ervaart matige belemmeringen en één op de acht ernstige belemmeringen. Maar weinig mensen in de steekproef leven in een zorginstelling.
4% van de respondenten in de steekproef geeft aan ontevreden te zijn met de huidige woning omdat er meer zorg, begeleiding, of woningaanpassingen nodig zijn. Bij de helft daarvan gaat het om aanpassingen aan de woning, zoals rolstoeltoegankelijkheid. Dat lijkt misschien weinig maar dat gaat in Nederland om een groep van naar schatting tussen de 50.000 en de 200.000 mensen. – Onderzoeker dr. Marian van der Klein
Enkele conclusies uit het rapport
Veel mensen met een beperking vinden dat ze te duur wonen en dat ze te weinig sociale contacten hebben in de buurt. Van der Klein: “Financiën en sociale contacten worden vaak genoemd als probleem en behoefte”. Mensen die ernstige belemmeringen ervaren zijn het minst tevreden met de huidige woonsituatie: “In deze groep zegt meer dan een derde niet happy te zijn over de woonsituatie. In de hele steekproef is dat minder dan een kwart.”
Er is een grote variatie in de zelfstandige woonbehoefte en woonwensen. Dé woonbehoefte van mensen met een beperking bestaat niet. Verschillen zijn er naar leeftijd en type beperking, maar ook binnen groepen met een soortgelijke beperking. Het onderzoek brengt in kaart hoe groot de groepen zijn die problemen ervaren op het gebied van wonen en welke problemen dat dan zijn in het kader van zelfstandig wonen. Het brengt enerzijds patronen in beeld die het individuele overstijgen, én illustreert anderzijds de noodzaak tot maatwerk.
Tekening gemaakt door een van de respondenten uit het onderzoek.