Vanaf 1 juli 2021 gaat het nieuwe inburgeringsstelsel van start. Het ministerie van SZW ondersteunt gemeenten bij de voorbereiding op de nieuwe wet, onder andere door het organiseren van een pilotprogramma. Het pilotprogramma heeft betrekking op zeven thema’s waarmee minder praktijkervaring voorhanden is. Doel is om de lessen en ervaringen uit de praktijk mee te nemen bij de ontwikkeling van het nieuwe, lerende inburgeringsstelsel.
Een van de thema’s van het pilotprogramma is de integratie van vrouwelijke nareizigers en gezinsmigranten. In dit thema wordt praktijkervaring opgedaan met het in beeld krijgen van de groep, het opstellen van een plan voor begeleiding richting participatie, dat aansluit bij de behoefte van vrouwen en de uitvoering van begeleidingsactiviteiten.
Het Verwey-Jonker Instituut onderzoekt de zes door het Ministerie van SZW gefinancierde pilots die zich richten op het verstevigen van de positie van vrouwelijke nareizigers en gezinsmigranten. De zes pilots worden uitgevoerd door de volgende gemeenten: Utrecht, Haarlemmermeer, De Bilt, Midden-Drenthe, Berkelland en Meierijstad. Bij alle pilots, minus die van Utrecht, zijn buurgemeenten betrokken. In alle pilots wordt bovendien samengewerkt met een lokale uitvoeringsorganisatie.
In eerder onderzoek lieten wij zien dat gemeenten bij de arbeidstoeleiding van statushouders zich vaak eerst richtten op mannen, die als meer kansrijk op de arbeidsmarkt werden gezien. Vrouwen die naar Nederland komen voor een partner – de gezinsmigranten – zijn vaak niet goed in beeld bij gemeenten, omdat er geen sprake is van een uitkering. Als de nieuwe Wet inburgering ingaat, zijn gemeenten niet langer alleen verantwoordelijk voor de arbeidstoeleiding, maar ook voor de inburgering. Dat geeft gemeenten veel meer mogelijkheden om ook vrouwelijke nieuwkomers te ondersteunen bij hun integratie. In de pilots wordt hiermee geëxperimenteerd. – Onderzoeker Marjan de Gruijter
In de pilots worden groepsactiviteiten, bijvoorbeeld een empowermenttraject of trainingsprogramma, gecombineerd met individuele begeleiding. Deelnemende vrouwen gaan bijvoorbeeld stage lopen, of zich oriënteren op een opleiding. Is er een succesfactor te zien die de verschillende pilots overstijgt?
Het is vroeg om daar als iets over te zeggen, maar wat wel al zien is dat gemeenten de tijd nemen om de deelnemende vrouwen te leren kennen, zodat ze ondersteuning op maat kunnen bieden. Daarnaast zien we dat gemeenten door het werken met deze doelgroep ook zelf veel leren over zowel hun belemmeringen als kansen om te gaan werken. – Marjan de Gruijter
De pilots leveren dus zeker goede inzichten op.
De uitdaging is om de opgedane inzichten ook echt in de reguliere praktijk te vertalen. Met een pilot is er extra aandacht, extra mandaat en extra middelen. Hoe ga je deze groep ondersteunen als dat er niet meer is? Vrouwen zijn geen bijzondere doelgroep, maar de helft van de populatie. Aandacht voor de arbeidstoeleiding van vrouwen moet regulier worden.- Marjan de Gruijter
Vandaag verschijnt een tussenrapportage waarin beschreven wordt hoe de pilots er na een half jaar voor staan. We trekken de eerste lessen, die kunnen worden gebruikt door (andere) gemeenten die bezig zijn met de voorbereiding op het nieuwe inburgeringsstelsel.