Pluryn en de coördinerend jeugdhulpregio Utrecht-Stad hebben het Verwey- Jonker Instituut gevraagd om een onafhankelijk onderzoek uit te voeren naar het proces van sluiting van De Hoenderloo Groep. Een onderzoek is gericht op het gezamenlijk leren. Deze rapportage is tot stand gekomen op basis van uitgebreide gesprekken met betrokkenen vanuit Pluryn/De Hoenderloo Groep, jeugdhulpregio’s en cliëntenperspectief, samen met diverse reflectiesessies met ook landelijke betrokkenen.
Een belangrijk thema dat uit het onderzoek naar voren komt is de noodzaak om te komen tot een gezamenlijke visie over wat de gewenste en noodzakelijke omvang is van bovenregionale hoog-specialistische zorg voor jeugdigen. Daaruit voortkomend is het van belang om inzichtelijk te maken hoe die zorg duurzaam georganiseerd en gefinancierd kan worden. Er is aandacht nodig voor wat deze visie betekent voor ombouw van voorzieningen, voor waar afbouw onvermijdelijk is en hoe je op andere plekken zorg kunt opbouwen. Jeugdhulpregio’s, aanbieders en Rijk zouden daartoe op korte termijn gezamenlijk het initiatief moeten nemen. Het ontwikkelen van deze visie is van groot belang voor het bevorderen van de transformatiedoelstellingen om jeugdhulp met verblijf te verminderen en zorg zo dicht mogelijk bij huis aan te bieden. Ook is het essentieel om onderwijs de betrekken in die visie.
Daarnaast wordt ook duidelijk dat een eventuele afbouw of sluiting van een voorziening het resultaat zou moeten zijn van een gezamenlijke afweging van betrokken aanbieders en jeugdhulpregio’s, omdat een sluiting altijd bredere gevolgen heeft.
Naast lessen en dilemma’s voor ontwikkelingen in het zorglandschap wordt in de rapportage ook ingegaan op lessen die van belang zijn bij de organisatie van een proces van sluiting. Aandacht voor de positie van jeugdigen en ouders in een dergelijk proces is van groot belang. Op basis van de gesprekken bevelen we aan om rond de sluiting van een voorziening extra in te zetten op ondersteuning en betrokkenheid van jeugdigen en ouders. Deze bredere lessen en dilemma’s geven richting aan het noodzakelijke bredere lerende gesprek over de jeugdhulpverlening tussen alle stakeholders.