Een verkennende studie naar de rol van gezondheid van vergunninghouders bij de gemeentelijke dienstverlening richting werk en participatie. Gezondheid speelt een belangrijke rol bij de arbeidsmarktpositie van vluchtelingen.
Gezondheid is nodig om te participeren, maar andersom kan werkloosheid ook negatieve gevolgen voor de gezondheid hebben. Voor gemeenten is het vaak moeilijk om een inschatting te maken van de gezondheid van vluchtelingen en wat dit betekent voor het traject richting werk en participatie. Tegelijkertijd is het voor een goede dienstverlening essentieel dat begeleiders in staat zijn problematiek te signaleren, tijdig bespreekbaar maken en indien nodig door te verwijzen naar specialistische zorg.
Hoe pakken gemeenten dit aan, en welke lessen zijn daaruit te trekken? Dit onderzochten het Verwey-Jonker Instituut, Regioplan, Movisie en Pharos in drie gemeenten (Amersfoort, Amsterdam en Katwijk). Een belangrijke uitkomst van het onderzoek is dat het signaleren en bespreekbaar maken van gezondheidsvraagstukken niet altijd eenvoudig is. Het opbouwen van een vertrouwensband en het voortdurend alert blijven op de gezondheid tijdens de begeleiding is daarom essentieel. Bovendien moet de professional daarbij ook aandacht hebben voor andere stressfactoren, zoals een problematische thuissituatie.
Randvoorwaarden voor het vormgeven van een succesvol traject richting werk en participatie bij gezondheidsproblematiek zijn maatwerk, voldoende handelingsvrijheid en tijd van professionals en de aanwezigheid van voldoende aanbod op zorg- en welzijnsvlak, afgestemd voor vluchtelingen. Dit is overigens ook een knelpunt. Zo is specialistische zorg vaak niet meteen beschikbaar of toegankelijk. Professionals kunnen proberen de wachttijd naar formele zorg te overbruggen door gebruik te maken van het informele aanbod in de omgeving. Ook kunnen zij de vluchteling stimuleren andere activiteiten te ondernemen die bijdragen aan het welbevinden, zoals sporten en bewegen.
Het onderzoek is uitgevoerd met subsidie van ZonMw in het kader van het programma ‘Vakkundig aan het werk’.
Het onderzoek heeft daarnaast geleid tot een handreiking met tips voor professionals die vluchtelingen begeleiden naar werk of andere vormen van participatie. De handreiking is te downloaden op de website van Pharos.