Vanaf 1 januari 2022 gaat het nieuwe inburgeringsstelsel van start. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) ondersteunt gemeenten bij de voorbereiding op de nieuwe wet, onder meer door het organiseren van een pilotprogramma. Een van de thema’s van het pilotprogramma is het ‘financieel ontzorgen’ van statushouders. Het Verwey-Jonker Instituut evalueerde zes pilots die zich hierop richten.
De ontzorging, die vanaf januari 2022 wordt uitgevoerd, houdt in dat gemeenten de huur, rekeningen voor gas, water en stroom en de verplichte zorgverzekering van statushouders direct vanuit de bijstandsuitkering betalen. Tegelijk wordt er ingezet op het vergroten van de financiële zelfredzaamheid van statushouders.
De zes pilotgemeenten en hun samenwerkingspartners uit het evaluatieonderzoek hebben ervaren dat het financieel ontzorgen een complex vraagstuk is. De gemeenten hadden veel tijd nodig om de processen van tevoren uit te werken en kwamen gaandeweg veel onverwachte vraagstukken tegen. We onderzochten welke verschillende aanpakken de pilotgemeenten hebben gekozen voor het ontzorgen. Welke knelpunten kwamen zij daarbij tegen en hoe hebben zij deze geprobeerd op te lossen? Wat zijn de ervaringen met de begeleiding ter bevordering van de financiële zelfredzaamheid die gemeenten en hun maatschappelijke partners hebben opgedaan?
Gemeenten kunnen aanknopingspunten uit het rapport en de handreiking gebruiken om een aantal knelpunten rond het financieel ontzorgen eerder aan te pakken of te vermijden. De aanknopingspunten liggen op het vlak van de voorbereiding, de uitvoering en het afbouwen van het financieel ontzorgen, de aanvullende begeleiding en groepstraining en de communicatie met de statushouders.