Er is de laatste jaren een hernieuwde aandacht voor ‘de sociale basis’. Een diffuus begrip wat bij velen een beeld oproept, maar waarvoor geen gedeelde definitie bestaat. In opdracht van o.a. het Netwerk Directeuren Sociaal Domein (NDSD), het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en Sociaal Werk werkt! hebben Verwey-Jonker Instituut en Movisie onderzoek gedaan naar de beleidsmatige vormgeving van de sociale basis in twaalf gemeenten. Welke maatschappelijke doelen formuleren gemeenten voor ‘hun’ sociale basis? Hoe werken gemeenten en (welzijns)organisaties samen? En hoe monitoren en leren zij over wat werkt?
Het onderzoek is uitgevoerd door documentenanalyses en gesprekken met gemeenten en (welzijns)organisaties in de twaalf gemeenten (Almere, Amersfoort, Amsterdam, Den Haag, Dordrecht, Groningen, Haarlem, Haarlemmermeer, Leiden, Oss, Tilburg en Zaanstad). Het onderzoek laat zien dat er tussen gemeenten, maar ook binnen gemeenten verschillende definities van en zienswijzen op de sociale basis zijn. Ook wordt de sociale basis (soms gelijktijdig) gezien als een doel op zich met een intrinsieke maatschappelijke waarde, als een middel om zorgkosten te temperen. Deze punten belemmeren het opstellen van (goed onderbouwd) beleid hierop, en kan verwarrend werken in gesprekken met (lokale) partners. De literatuur die de waarde van (investeren in) de sociale basis onderbouwt wordt door sommigen als onvoldoende vindbaar en/of onvoldoende bruikbaar ervaren.
Beleidstheorie
Om tot beter en realistischer beleid te komen, is het uitwerken van de onderliggende beleidstheorie op de sociale basis van belang. Zowel gemeenten als (welzijns)organisaties hebben hier een rol in. Dit vraagt iets van de samenwerking tussen gemeenten en (welzijns)organisaties. En het vraagt iets van de noodzakelijke voorwaarden die hiervoor geschapen dienen te worden. Deze samenwerking (en de continuïteit die daarvoor nodig is) maakt het mogelijk verder te komen in het samen leren over (wat werkt in) de sociale basis, en deze hiermee te versterken. In ons onderzoek geven wij hier adviezen voor, en bieden wij een gespreksmodel dat helpend is in het samen voeren van het expliciete gesprek over de sociale basis.
Lees hier het interview met Lex Staal, directeur-bestuurder van Sociaal Werk Nederland ‘De sociale basis maak je met elkaar’.
In samenwerking met
