De Wet maatschappelijke ondersteuning, zes jaar geleden ingevoerd, heeft grote consequenties voor de lokale overheid. Zij sluit aan bij een meer omvattende ontwikkeling die we beschrijven in termen van een improvisatiemaatschappij. De complexiteit van de huidige netwerksamenleving leidt tot nieuwe vormen van sociale organisatie, samen te vatten als een permanent proces van afstemming tussen actoren, zowel personen als organisaties – burgers, professionals, bestuurders, maar ook instituties of regio’s. De lokale overheid dient zich hierop in te stellen.
Het komt erop aan de bestuurlijke praktijk, op grond van kennis en ervaring, af te stemmen op de maatschappelijke dynamiek. Problemen en kansen dienen leidend te zijn. Thema’s en principes komen in plaats van strakke kaders en controle. Dit vraagt om een nauwkeurige balans tussen ‘loslaten in vertrouwen’ en ‘controleren waar dat nodig is’. Gegeven de verdergaande decentralisaties op het terrein van de jeugdzorg en arbeidsparticipatie vormt de Wmo een proeftuin voor nieuwe vormen van bestuur. Daarvoor ontwikkelde het Verwey-Jonker Instituut tien principes voor lokaal bestuur.