In kwetsbare wijken groeit de kloof tussen (kans)arm en (kans)rijk, de leefbaarheid daalt, de veiligheid staat onder druk en het vertrouwen in de overheid brokkelt af. Begin dit jaar kondigde minister De Jonge het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid aan. In opdracht van het ministerie bundelde het Verwey-Jonker Instituut in 2021 lessen uit het heden en verleden en formuleerde bouwstenen en succesfactoren voor het nieuwe wijkenbeleid. Deze herziene editie is uitgebreid met een afwegingskader met gesprekspunten om gemeenten te helpen uit de startblokken te komen.
Studies uit de verkenningsfase van het programma leefbaarheid en veiligheid (2019-2021) maken duidelijk dat er veel geleerd kan worden van het eerdere wijkenbeleid, maar dat de huidige tijd om andere oplossingen en werkwijzen vraagt. De synthesenotitie Perspectief bieden beschrijft zes uitgangspunten en tien succesfactoren voor nieuw gebiedsgericht beleid en reikt een afwegingskader aan met concrete gesprekspunten waarmee gemeenten, samen met lokale partners, een integrale wijkaanpak kunnen opzetten.
Toekomstperspectief van bewoners
In de nieuwe wijkaanpak staat, meer dan voorheen, de toekomst van bewoners voorop. Een structurele verbetering van de leefbaarheid en veiligheid van kwetsbare gebieden start met het bieden van toekomstperspectief aan bewoners. Het investeren in de kansen van bewoners – zodat meer mensen meedoen aan de samenleving, in een betere gezondheid leven, een opleiding afronden en hun weg vinden op de arbeidsmarkt – moet zorgen voor een prettiger leefklimaat, voor meer sociale cohesie en vertrouwen en voor een minder vruchtbare voedingsbodem voor (ondermijnende) criminaliteit. Om dit te bereiken is beleid nodig dat verder gaat dan incidentele en sectorale inspanningen van het Rijk, gemeenten, woningcorporaties en maatschappelijke organisaties: het vraagt een langjarige en integrale gebiedsgerichte inzet van al deze partijen.
Wat is er nieuw in de herziene editie?
- Procesmodel met vier bouwstenen voor een integrale wijkaanpak
- Afwegingskader met praktische aandachtspunten voor het opzetten van een wijkaanpak
- Concrete vragen en gesprekspunten voor beleidsmakers en projectleiders
- Afwegingskader met gesprekspunten voor gemeenten, ontwikkeld en getoetst met projectleiders en beleidsstrategen uit grote en middelgrote gemeenten