De bestrijding van de COVID-19 crisis en de gezondheids- en maatschappelijke gevolgen van die crisis onderstrepen de noodzaak voor een versterking van de publieke gezondheid. Hoewel gezondheidsbevordering en preventie de laatste jaren steeds meer aandacht krijgen en er belangrijke stappen zijn gezet, is het duidelijk dat voor een toekomstbestendige publieke gezondheid meer nodig is.
Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft het Verwey-Jonker Instituut gevraagd om met medewerking van GGD-GHOR Nederland, het RIVM, de VNG en het Veiligheidsberaad te komen met verbetervoorstellen voor (de governance van) de publieke gezondheid. Wij hebben ons zowel gericht op een fundamentele bijdrage aan het versterken van de publieke gezondheid als op praktische verbeteringen in de organisatie en (landelijke) sturing van de bestrijding van grootschalige infectieziektecrisissen op korte termijn.
Advies
Om te komen tot deze verbetervoorstellen hebben wij input verzameld door middel van diepte-interviews met 60 mensen en recente literatuur en lopende onderzoeken. Kern van ons advies: Kom tot een integrale en langdurige, programmatische aanpak voor brede maatschappelijke en individuele gezondheidswinst. Health in all policies is het uitgangspunt.
Er zullen nog evaluaties van de COVID-19 crisis en de Wet publieke gezondheid volgen. Tegelijkertijd is er nu al veel te leren van de ervaringen van het afgelopen jaar en is er behoefte aan onderbouwing en inbedding van de ervaringen en ontstane hulpstructuren.
Infectieziektecrisissen kunnen zo grootschalig en langdurig zijn dat er meer landelijke opschaling, ondersteuning in uitvoering van specifieke taken, meer uniformiteit en meer landelijke sturingsmogelijkheden gewenst zijn. Wij pleiten daarom voor een centrale landelijke functionaliteit voor de uitvoering van infectieziektebestrijding bij crisissen met landelijke impact.